Imię/imiona | Wacław |
Nazwisko | Wilniewczyc |
Data i miejsce urodzenia | 20 III 1890, Kimiltiej (Syberia) |
Stopień wojskowy | pułkownik |
Przydział i/lub funkcja | dowódca 74 Gpp |
Data i miejsce śmierci | 31 VII 1944, Zielonka |
Miejsce pochówku | Cmentarz Powązkowski w Warszawie |
Data i miejsce zranienia | 3/4 IX 1939, pod Złotym Potokiem (Siedlec – Bogdaniec) |
Data i miejsce zaginięcia | – |
Data i miejsce dostania się do niewoli | – |
Informacje dodatkowe (ważniejsze odznaczenia i inne) |
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyż Walecznych czterokrotnie, Krzyż Niepodległości, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi i inne; imiona rodziców: Piotr i Anna |
Płk Wacław Wilniewczyc – ur. 20 III 1890 w Kimiltiej (pod Irkuckiem), w 1896 wraz z rodziną przeniósł się do Wilna; po zakończeniu nauki w gimnazjum, ukończył czteroletnią szkołę wojskową w Wilnie po której awansował na stopień podporucznika piechoty, dostając przydział do rosyjskiego 112 pp; podczas I wojny światowej w walkach w Prusach Wschodnich dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał od 20 VIII 1914 do 1 XII 1918; w 1916 usiłował dostać się w szeregi Legionów Polskich, jednak władze niemieckie nie wyraziły na to zgody; 3 XII 1918 powrócił do Warszawy, wstąpił do Wojska Polskiego i Polskiej Organizacji Wojskowej; dowodził 2 kompanią IV batalionu Samoobrony Wileńskiej w czasie walk z bolszewikami o Wilno, po wycofaniu się z miasta znalazł się w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie formowano 1 Dywizję Litewsko-Białoruską; w połowie stycznia 1919 został wcielony do suwalskiego 41 pp; w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził plutonem, kompanią, a następnie batalionem 41 pp; po zakończeniu działań wojennych ukończył kurs przeszkolenia w Rembertowie, po weryfikacji w stopniu majora ze starszeństwem z 1 VI 1919 do 1922 służył w 41 pp, po czym został przeniesiony na stanowisko dowódcy batalionu 27 pp, gdzie służył do 1928; awansowany na stopień podpułkownika ze starszeństwem z 1 I 1928, od maja 1928 pełnił funkcję dowódcy 9 batalionu KOP „Kleck” zbierając liczne pochwały za wzorową służbę; od 28 I 1931 pełnił funkcję zastępcy dowódcy 9 pp Leg.; 18 VI 1932 objął stanowisko dowódcy 74 Gpp; awansowany na stopień pułkownika ze starszeństwem z 1 I 1936; 24 VIII – 1 IX 1939 dowódca Oddziału Wydzielonego „Lubliniec”; dowodził pułkiem, który stoczył szereg krwawych bitew i potyczek m.in. pod Lublińcem, Częstochową (Wrzosową), Dębowcem, Złotym Potokiem, Borzykową, Kielcami i Ciepielowem, okrywając się chwałą także w oczach wroga; uniknął niewoli, działał w konspiracji pełniąc m.in. funkcję Inspektora Komendy Głównej AK ps. „Willi”; zginął tragicznie 31 VII 1944 śmiertelnie raniony sowieckim odłamkiem artyleryjskim przed własnym domem w Zielonce; ekshumowany 11 XI 1957 pochowany na Cmentarzu Powązkowskim; kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyża Niepodległości, Krzyża Walecznych czterokrotnie, Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski, Złotego Krzyża Zasługi i innych; Wacław Wilniewczyc, jego żona Maria i córka Anna, po wojnie zostali uhonorowani tytułem „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”, za znaczące zasługi w ratowaniu Żydów (współpracowali m.in. z „Żegotą”); bratem płk. Wacława Wilniewczyca był inż. Piotr Wilniewczyc, polski konstruktor broni strzeleckiej, współautor m.in. konstrukcji pistoletu Vis wz. 35, pistoletu maszynowego „Mors” oraz legendarnego karabinu ppanc wz. 35.
opracował Adam Kurus