Szwadron Kawalerii Dywizyjnej nr 7

Fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego

Szwadron Kawalerii Dywizyjnej nr 7 został zmobilizowany w alarmie przez częstochowską Komendę Rejonu Przysposobienia Wojskowego Konnego 7 DP, w oparciu o szwadron tzw. Krakusów. Materiałowo szwadron Kawalerii Dywizyjnej podlegał 7 Pułkowi Artylerii Lekkiej, natomiast zawiązki kadry służby stałej wystawił 3 Pułk Ułanów Śląskich z Tarnowskich Gór. Dowódcą mianowano mjr. Kazimierza Mikołajewskiego, komendanta Rejonu PW Konnego 7 DP. Mobilizacja rozpoczęła się zgodnie z planem 24 sierpnia o godz. 5.00 w podczęstochowskiej Kawodrzy (obecnie dzielnica Częstochowy). Termin mobilizacji szwadronu wynosił A+48 (dwie doby), jednak ze względu na pewne trudności z doborem koni, mobilizacja trwała trzy dni i zakończyła się w godzinach wieczornych 26 sierpnia. W skład szwadronu wchodziły: dowództwo, drużyna łączności (patrol łączności z lotnikiem, patrol telefoniczny na juku, patrol telefoniczny na taczance, patrol radiokorespondencyjny), patrol pionierów, cztery plutony kawalerii dywizyjnej (à cztery sekcje liniowe), pluton karabinów maszynowych na taczankach (à cztery karabiny), drużyna gospodarcza oraz tabor żywnościowy. Zmobilizowany szwadron liczył 7 oficerów oraz 242 podoficerów i szeregowych, a także 271 koni* (199 wierzchowych oraz 72 pociągowe). Główne uzbrojenie szwadronu stanowiły 4 ciężkie karabiny maszynowe wz. 30, 4 ręczne karabiny maszynowe wz. 28, 4 karabiny przeciwpancerne wz. 35 oraz m.in. radiostacja N2/T. Warto wspomnieć, że według relacji, indywidualne uzbrojenie strzeleckie ułanów stanowiły francuskie karabinki Berthier wz. 16. 28 sierpnia o godz. 2.00 szwadron wyruszył marszem nocnym do Wilkowiecka, skąd wysunięto do Krzepic I pluton ppor. rez. Michała Rakowskiego, wzmocniony ciężkim karabinem maszynowym na taczance i patrolem telefonicznym**. Jako oddział rozpoznawczy podlegający bezpośrednio dowódcy 7 DP, szwadron Kawalerii Dywizyjnej miał rozpoznawać nieprzyjaciela oraz prowadzić działania opóźniające na osi Krzepice – Kłobuck – Częstochowa, współdziałając przy tym z Oddziałem Wydzielonym „Kłobuck” kpt. Stanisława Ostaszewskiego.

 

Obsada personalna na 1 IX 1939***

Dowódca szwadronu – mjr Kazimierz Mikołajewski

Zastępca dowódcy – ppor. Maciej Wodziński

Dowódca I plutonu – ppor. rez. Michał Rakowski

Dowódca II plutonu – ppor. rez. Stanisław Kępa

Dowódca III plutonu – ppor. rez. Jerzy Sitkowski

Dowódca IV plutonu – por. rez. Edmund Kotliński

Dowódca plutonu karabinów maszynowych (na taczankach) – por. rez. Szymanowski

Pozostali żołnierze (według stopni)

por. rez. Saturnin Cekiera (felczer weterynarii)

ppor. rez. Zimoń (oficer dyspozycyjny)

wachm. Walmann

wachm. Janicki

plut. Piotr Gębuś (podoficer weterynarii w poczcie dowódcy szwadronu)

plut. Lesiak

plut. Skóra

kpr. Jurkowlaniec

kpr. Milczarek

uł. Włodzimierz Choład

uł. Stanisław Czech

uł. Deremoniec (ordynans dowódcy I plutonu)

uł. Markowski (I pluton)

uł. Król (I pluton)

uł. Wacław Łyszczak

uł. Leon Pajdak

uł. Syska

uł. Edward Tyborek

uł. Zander (I pluton)

Adolf Jasecki (stopień nieznany; w bazie nazwisk dodany stopień ułana)

Wacław Nowak (stopień nieznany; w bazie nazwisk dodany stopień ułana)

Władysław Rudnicki (stopień nieznany; w bazie nazwisk dodany stopień ułana)

 

*Ppor. rez. Michał Rakowski podaje liczbę 276 koni w szwadronie.

**Wcześniejsze przekazy zawarte w literaturze błędnie utrzymywały, że ze względu na problemy z doborem koni, mobilizacja szwadronu zakończyła się 31 sierpnia, a więc z wielodniowym opóźnieniem. W związku z tym, szwadron miał nie zdążyć zająć wyznaczonego planem rejonu Krzepic, a jedynie w ostatniej chwili w nocy z 31 sierpnia na 1 września dotrzeć do Wilkowiecka, gdzie rzekomo już rano pierwszego dnia wojny miał zostać całkowicie rozbity przez niemieckie czołgi. Tymczasem w rzeczywistości, zarówno sama mobilizacja, jak i działania bojowe szwadronu przebiegały zupełnie inaczej. Więcej zobacz: A. Kurus, Czołgi na przedmieściach. 7 Dywizja Piechoty w obronie Częstochowy 1 – 3 września 1939 roku, Oświęcim 2015.

***Obsada personalna opracowana na podstawie materiałów archiwalnych, relacji żołnierskich oraz informacji uzyskanych od p. Zygmunta Kandory.

opracował Adam Kurus